Đại Thanh tần phi Lương_phi_(Khang_Hy)

Cung nữ tấn phong

Căn cứ theo hồ sơ Quất Huyền Nhã (橘玄雅) khảo được từ Lục đầu bài đương (绿头牌档), vào năm Khang Hi thứ 14 (1675), Khang Hi Đế lệnh cho Nội vụ phủ tuyển chọn Bao y Tú nữ, một Tú nữ [Giác Thiền thị], tên [Song Tỷ] được chọn vào cung đương làm Cung nữ tử. Năm ấy bà 14 tuổi. Bà vào cung cùng với Hiếu Cung Nhân Hoàng hậu Ô Nhã thị và Vạn Lưu Ha thị, tức Định phi.

Dưới chế độ nhà Thanh, các nữ tử từ Nội vụ phủ Bao y đều như nhau trải qua tuyển chọn gay gắt để vào cung làm Cung nữ tử, đến lúc này thì không còn dựa vào gia thế nữa, mà cơ bản là bản thân của người đó phải có biểu hiện tốt, thì mới được phân vào các công việc tốt nhất như hầu cận chủ tử tần phi. Vào thời Thanh, Hoàng đế không có Cung nữ tử bên cạnh thị hầu mà chỉ có Thái giám, như bản thân Khang Hi Đế trong Đình huấn cách ngôn (庭训格言) có nói:「"Vào thời Minh triều, trong cung cung nữ có mấy nghìn người, tiền son phấn phải đến trăm vạn. Nay Trẫm định trong cung Sử nữ có 300 người. Những người chưa hầu cận Trẫm, tuổi khi 30, ra cung về với nhà mẹ, lệnh hôn phối"」[9]. Sách Cung nữ đàm vãn lục (宫女谈往录) cũng ghi lại, Thanh triều cung chế nghiêm ngặt, Cung nữ tử cũng không được tùy tiện rời khỏi cung điện mà mình phục vụ. Tình hình này có thể thấy rằng, Giác Thiền thị có thể được Khang Hi Đế sủng hạnh, chính là cơ bản bà phải được sai việc hầu cận chủ tử trong cung, như vậy thì bản thân bà phải có tướng mạo và giỏi việc hầu hạ nhất định, sau đó vì dung mạo và trình độ mới được Khang Hi Đế ngẫu nhiên sủng hạnh.

Năm Khang Hi thứ 20 (1681), ngày 10 tháng 2, cung nhân Giác Thiền thị sinh hạ Hoàng bát tử Dận Tự. Do thân phận không được xem là tần phi chính thức của Giác Thiền thị, nên Dận Tự được Khang Hi Đế giao cho Huệ phi Nạp Lạt thị nuôi dưỡng. Năm thứ 35 (1696), Dận Tự đã 16 tuổi, tùy giá Khang Hi Đế xuất chinh Cát Nhĩ Đan. Năm thứ 37 (1698), Dận Tự lúc 18 tuổi được phong Bối lặc, là một trong những Hoàng tử trẻ được phong tước sớm nhất của Khang Hi Đế. Năm thứ 39 (1700), tháng 12, lấy Nội các Học sĩ Tịch Cáp Nạt (席哈纳) cầm Tiết, cầm sách bảo, sách phong cung nhân Giác Thiền thị, sách văn đổi gọi [Vệ thị], làm Lương tần (良嫔). Chữ "Lương" có trong "Trung lương", "Thiện lương", là một mỹ tự rất đẹp đối với Hán ngữ cùng Mãn ngữ.

Sách văn viết:

朕惟协赞坤仪,用备宫闱之职;佐宣内治,尤资端淑之贤。爰考旧章,式隆新秩,尔卫氏德蕴温柔,性娴礼教,位在掖庭之列,克著音徽,礼昭典册之荣,宜加宠锡。兹仰承皇太后慈谕,册尔为良嫔。尔其益修妇德,矢勤慎以翼宫闱;永佩纶言,副恩光而绵庆祉。钦哉。

.

Trẫm duy hiệp tán khôn nghi, dụng bị cung vi chi chức; tá tuyên nội trị, vưu tư đoan thục chi hiền. Viên khảo cựu chương, thức long tân trật.

Nhĩ Vệ thị, đức uẩn ôn nhu, tính nhàn lễ giáo, vị tại dịch đình chi liệt, khắc trứ âm huy, lễ chiêu điển sách chi vinh, nghi gia sủng tích. Tư ngưỡng thừa Hoàng thái hậu từ dụ, sách nhĩ vi Lương tần.

Nhĩ kỳ ích tu phụ đức, thỉ cần thận dĩ dực cung vi; vĩnh bội luân ngôn, phó ân quang nhi miên khánh chỉ. Khâm tai.

— Sách văn Lương tần

Qua đời phong Phi

Năm Khang Hi thứ 50 (1711), ngày 20 tháng 11 (tức ngày 29 tháng 12 dương lịch), Vệ thị qua đời, khoảng 50 tuổi, khi ấy bà đã được gọi là 「Lương phi; 良妃」. Lễ an táng của bà đồng cấp với Bình phi Hách Xá Lý thị, em gái Hiếu Thành Nhân hoàng hậu. Đến ngày hạ táng, Khang Hi Đế đích thân đến viếng tang linh cữu của bà và tế rượu.

Sách tế văn sơ kì của Lương phi:

「礼重宫闱,内职恒嘉,夫赞助典崇,褒恤彝章,备著其哀荣,惟芬苾之是陈,斯轸怀之聿展。 尔良妃卫氏,禔躬婉顺,赋性柔嘉,矩薙无违,允表珩璜之□,敬恭自矢,克彰褕翟之休。 念久备乎嫔行,爰优加夫妃号,方期永绵福祉,何意遽告沦殂。载设几筵,用申醊奠。 于戏,穗帐徒悬,慨芳规之不再;恩纶丕焕,俾令问之长垂,灵其有知,尚克歆享。」
.
Lễ trọng cung vi, nội chức hằng gia, phu tán trợ điển sùng, bao tuất di chương, bị trứ kỳ ai vinh, duy phân bật chi thị trần, tư chẩn hoài chi duật triển.
Nhĩ Lương phi Vệ thị, đề cung uyển thuận, phú tính nhu gia, củ thế vô vi, duẫn biểu hành hoàng chi □, kính cung tự thỉ, khắc chương du địch chi hưu. Niệm cửu bị hồ Tần hành, viên ưu gia phu Phi hào, phương kỳ vĩnh miên phúc chỉ, hà ý cự cáo luân tồ. Tái thiết kỉ diên, dụng thân chuyết điện. Vu hí, tuệ trướng đồ huyền, khái phương quy chi bất tái; ân luân phi hoán, tỉ lệnh vấn chi trường thùy, linh kỳ hữu tri, thượng khắc hâm hưởng.

Năm Khang Hi thứ 52 (1713), ngày 17 tháng 2, quan tài của Vệ thị được an táng vào Phi viên tẩm của Thanh Cảnh lăng, Thanh Đông lăng.